Zuivel
Zuivel is een belangrijke groep voedingsmiddelen. Wij gebruiken zuivel vaak in onze energie- en eiwit verrijkte adviezen bij bijvoorbeeld ondervoeding. Zuivelproducten bevatten namelijk veel eiwit en veel energie en allebei deze stoffen zijn belangrijk bij ondervoeding. Daarnaast zijn ze vaak gemakkelijk te eten en te drinken voor mensen die weinig eetlust hebben.
Ook voor mensen die dialyseren wordt geadviseerd om vaker meer zuivel te gebruiken. Zuivel bevat veel eiwitten en dit is voor mensen die dialyseren heel belangrijk.
Dit is niet altijd passend in het dieet want:
- zuivelproducten bevatten vocht. Gebruik hiervan moet dus passen binnen de vochtbeperking
- daarnaast bevatten ze kalium en fosfaat en moet dit ook passen binnen een kalium- en fosfaatbeperkt dieet (als dit van toepassing is)
Voor mensen in de predialyse fase met een eiwitbeperking en vaak ook een kalium- en/of een fosfaatbeperking zijn zuivelproducten helemaal moeilijk in te passen.
Terwijl mensen na niertransplantatie zuivel juist gemakkelijk kunnen gebruiken, omdat het belangrijk is om voldoende eiwit te gebruiken voor herstel en er meestal geen kalium- en fosfaatbeperking meer nodig is.
Dit zegt het Voedingscentrum over zuivel:
Met je dagelijkse portie zuivel verklein je het risico op darmkanker. Melkproducten bevatten verder eiwit en zijn een bron van de vitamines B2, B12 en calcium. Het vet in melk bevat wel veel verzadigde vetten. Dit vergroot het risico op hart- en vaatziekten. Eet je magere melkproducten, dan krijg je niet teveel verzadigde vetten binnen.
Botgezondheid
Calcium is, samen met vitamine D, belangrijk voor een goede botgezondheid en het voorkomen van botbreuken. Zuivel is bovendien een belangrijke leverancier van eiwitten, en de vitamines B2 en B12.
Wat adviseert het Voedingscentrum?
Het Voedingscentrum adviseert elke dag melk en melkproducten te gebruiken. Dit is niet alleen melk, maar ook bijvoorbeeld yoghurt en karnemelk. In de Schijf van Vijf vind je de magere varianten zonder toegevoegd suiker. Magere varianten bevatten nagenoeg evenveel calcium en vitamine B12 als de 'gewone' varianten, maar minder verzadigd vet. Te veel verzadigd vet verhoogt het risico op hart- en vaatziekten.
Melk goed voor elk?
Voor veruit de meeste mensen is melk een goede en gemakkelijke manier om belangrijke voedingsstoffen binnen te krijgen. Maar voor een kleine groep mensen kan het drinken van melk klachten veroorzaken. Het gaat hierbij om mensen met koemelkallergie en lactose-intolerantie.
Het is prima dat zuivel in een gezonde voeding past. Een glas (karne)melk, een schaaltje yoghurt of wat kwark is uitstekend bij de maaltijd of als tussendoortje. Het levert je vitamines, mineralen en vult de maag door de eiwitten.
Aan te bevelen is 3 porties zuivel per dag, inclusief kaas. Hierbij tellen 150 ml melk(producten) of 20 gram kaas als 1 portie.
Zuivel in het algemeen
Zuivel levert calcium, vitamine B2 en vitamine B12. Een voedingspatroon zonder melkproducten kan ook gezond zijn, mits er producten worden gebruikt die bovenstaande voedingsstoffen ook leveren, zoals sojaproducten, noten, zaden, gevogelte, ei en groene groenten.
Het calciumgehalte in zuivel is geen reden alleen om zuivel te gebruiken. Calcium alleen helpt niet voldoende om botbreuken tegen te gaan. Hiervoor is vitamine D van zonlicht en beweging veel belangrijker. Het drinken van een glas melk per dag zou het risico op darmkanker verlagen. Het eten van 1-2 schaaltjes yoghurt per dag geeft minder kans op diabetes. Vruchtenyoghurt is echter minder gezond, want hier zit veel suiker in. Gezonder is om zelf fruit toe te voegen aan de yoghurt. Er is geen bewezen voordeel voor magere of volle zuivelproducten, maar magere producten leveren minder energie. Als je op je gewicht wil letten, lijkt magere zuivel dus een betere keuze.
De meningen zijn dus verdeeld, maar zijn allemaal positief over het gebruik van zuivel, al dan niet in grote hoeveelheden.
Dus schroom niet om een lekker koel glas karnemelk te gebruiken als het warm is of een lekkere warme chocomel met slagroom in de winter, mits het natuurlijk past binnen je dieet. Bespreek dit met je diëtist(e) als je hierover twijfelt.